Yılda % 5 düşük maaşla erken emeklilik

SGK’nın yeni başkanı Yadigar Gökalp İlhan ile makamında görüştük. Gökalp’ten yakın zamanda TBMM’ye sevk edilmesi beklenen 15 maddelik tasarı taslağından başka, “Vazgeçildi” haberlerine rağmen emeklilikte yaşa takılanlarla müjdeli haberler var. Planlanan formül şu: Emekliliğine kaç yıl kalmışsa her yıl için yüzde 5 düşük maaşı kabul eden hemen emekli olabilecek. Maliye yüzde 5 kesinti istiyor, ancak Almanya’da yüzde 2 olan bu oran önümüzdeki haftalarda kesinleşecek

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanı Yadigar Gökalp İlhan Hanımefendi, makamlarında karşılayıp öğle yemeği ikramında bulunmaları esnasında zaman kazanmak adına sorduğumuz sorularımıza gayet içten cevaplar verdiği gibi, gerçekten SGK’nın birikmiş sorunlarına çözüm getirmek istek ve amacında. Bizden de katkı bekliyor, soru ve sorunlara hep birlikte çözüm getirmeyi istiyor.
İlk sorum “emeklilikte yaşa takılanlar” ile ilgili oldu. Başkan İlhan, bu konuda çalışmalarının devam ettiğini ve yakında gerçek metnin ortaya çıkacağını ifade etti. “Her erken emekli olunacak yaş için emekli aylıklarında bir indirim söz konusu olup olmadığı” soruma ise şimdilik taslak metinde her erken emekli olunacak yaş için “yüzde 5’lik bir indirimi” düşündüklerini, ama henüz kesinleşmediğini ekledi. Maliye’nin görüşünün yüzde 5 kesinti yapılması yönünde olduğu belirtildi. Gökalp, konuyla ilgili olarak yasa çıkarsa sigorta süresi ve prim gün sayısı dolup yaşı bekleyen 300 bin kişinin (SSK’lının) emekli olma hakkı elde edeceğinden maliyet unsurunun hesaplandığını da belirtti.

YAŞA TAKILANLARIN BORÇLANMA TALEBİNİ DE İLETTİM

SGK Başkanı ile görüşeceğimi duyan “emeklilikte yaşa takılanlar” grubu da beni arayıp başkana bir teklifleri olduğunu belirttiler. Tekliflerini başkan hanıma ilettim. Grubun teklifi, “Emekliliğimize yaş şartından kaç yıl kalmışsa parasını peşin ödeyelim, aylıktan indirim yapmasınlar” idi. Başkan hanım bu teklife de sıcak baktığını ve bakanlık makamıyla birlikte konuyu değerlendireceklerini ifade etti. Bu uygulanırsa günlük en az 10.5 lira borçlanmak gerekiyor. Bu da örneğin 5 yılınız kalmışsa 19 bin lira borçlanma demek.

ERKEN EMEKLİLİK SADECE SSK’LILARA

Yaşı beklerken iş bulma umut ve isteği azalan ve emekli de olamayanlardan sadece SSK’lılara (4/A’lı) erken emeklilik hakkı gelirken, Bağ-Kur’lu (4/B’li) ve memurlara (4/C’li) bu hak şimdilik düşünülmüyor. Bu konuda en önemli kriter iş bulma konusu olduğu için SSK’lı olup da emeklilik bekleyenlerin ilk planda düşünülmesi doğru olmakla birlikte, Bağ-Kur’lulara ve memurlara da erken emeklilik getirilmesi yerinde olacaktır.

YAŞA TAKILANLAR KİMLER?

SSK’lı olanlardan 8.9.1999 gününe kadar emeklilik için iki şart vardı. Birincisi, sigortalılık süresi (kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl), ikincisi de 5000 günlük prim ödeme gün sayısı. Bu tarihten sonra ise üçüncü bir şart daha geldi, yaş şartı. 8.9.1999 gününden önce işe girenler için kadınlarda 40 ile 58, erkeklerde ise 44 ile 60 yaş arasında değişen yaş bekleme süresi getirildi. Memurlar ve Bağ-Kur’lular için de benzer şekilde yaş şartı getirildi.
“Emeklilikte yaşı bekleyenler”in büyük bir derdi daha var. İşe girmek isteseler “Yaşlısın” diyorlar, emekli olalım dediklerinde ise “Gençsin” diyorlar. Bu sebeple iki arada bir derede kalmış gibiler.

ALMANYA VE FİNLANDİYA ÖRNEKLERİ

Almanya’da normalde emeklilik yaşı, işe giriş ve doğum tarihlerine göre 65 veya 67’dir. Ancak 63 yaşına gelmiş olanlar her eksik yaş için yüzde 2’lik daha düşük emekli aylığı bağlama oranıyla 67 yaşını beklemeden emekli de olabiliyorlar. Daha sonra çalışsalar bile emekli aylıkları artmıyor. Finlandiya’da da benzer uygulama var, ama daha güzel. Eksik aylık bağlama oranıyla daha erken yaşlarda emekli olanlar, emekli olduktan sonra çalışmaya devam ederlerse her çalıştıkları yıl aldıkları emekli aylığı yüzde 2 artarak gerçek emekli aylıklarına yükseliyor.

ÇALIŞTIKÇA EMEKLİ AYLIKLARI DÜŞÜŞÜ DE DEĞERLENDİRİLİYOR

İşin ilginci çalışanları daha geç emekli etmeye çalışan hükümetler “Bu yetmez, bir de çalıştıkça emekli aylıklarını düşüreceğiz” dediler. Bu sebeple 1.1.2000 gününden sonra biraz, 1.10.2008 gününden sonra ise her prim ödenen ay için ileride alınacak emekli aylıkları 2’şer lira düşüyor. SGK Başkanı ile bu konuyu görüştüğümüzde Denizli Pamukkale Üniversitesi’nden Doç Dr. Oğuz Karadeniz’in bu konuda teklifi olduğunu ve değerlendirdiklerini belirtti. Teklife göre, aktif yaşlanma politikaları kapsamında, günü dolduktan sonra yaşı beklerken çalışmaya devam ederken, her fazla 360 gün aylık bağlama oranının (ABO) 2 değil, 3 olarak alınması ve 50 yaşından sonra çalışılan her yıl için de ABO’nun 4 olarak alınması durumunda sigortalıların daha çok aylık almak adına çalışmaya devam edecekleri beklentisi olacağı belirtilmiş.

EMEKLİ ÇALIŞANLARA DA MÜJDE GELEBİLİR

İkinci olarak da emekli olduktan sonra çalışıp SGK’ya SGDP primi ödeyerek çalışan emeklilerin, bu çalışmalarından emekli aylıklarına yansıma olmadığından gerçekte 1.5 milyondan fazla emekli çalışan olduğu halde 80 bini kayıtlı, geri kalanı kayıtdışı çalışmaktadır. Bunu engellemek adına, emekli olduktan sonra çalışılan her yıl için emekli aylıklarının yüzde 2 artırılması da düşünülmektedir. Bu durumda hem gelir vergisi hem de prim geliri artmış olacak.

SGK DENETMENLERİ MERKEZİLEŞECEK

Halen il müdürüne bile değil Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlükleri’ne bağlı çalışan Sosyal Güvenlik Denetmenleri’nin yerelleşmesi sorununu ortadan kaldırmak için denetmenlerin belli illerde grup ve büro başkanlıkları olarak toplanması ve merkezileştirilmesi de düşünülen değişiklikler arasında. Ayrıca denetmenlerin harcırah ve ücretleri konusunda da çalışmalar devam ediyor.

SOKAK ÇOCUKLARI KURTULDU

Ana-babası olmayan 18 yaşından küçük çocukların zorunlu “Genel Sağlık Sigortası” kapsamında hem gelir testi hem de GSS primi konusunda zorluklar vardı. Konuyu gazetemizde de Ceyda Erenoğlu ile Hilal Öztürk haberleştirmişti. Artık sokak çocuklarının, para ödemeden primleri Hazine’den ödenerek sağlıkları karşılanmış olacak.

YABANCILARDA SEVE SEVE GSS KALKIYOR

Özellikle İngiliz ve Alman hükümetleri ile diplomatik soruna sebep olan, yabancılardan ülkemizde bir yıldan çok ikamet edenlerin zorunlu olarak GSS primi (aylık 250 lira gibi) ödemeleri uygulamasına da son veriliyor. Bundan böyle sadece isteyen yabancı GSS primi ödeyecek, istemeyen ödemeyecek.

TOPLULUK ÇALIŞANLARINA YÜZDE 5’LİK İNDİRİMDEN İŞVEREN YARARLANACAK

5510/5-g kapsamında yurtdışında (eski adı topluluk sigortası) çalışanları için işverenler, sadece GSS (yüzde 12.5) ve kısa vadeli (yüzde 2) prim ödüyorlar ve yüzde 5’lik indirimden yararlanamıyorlardı. Şimdi yapılan düzenlemeyle bu işverenler de yüzde 5’lik işveren indiriminden faydalanacaklar.

Kaynak:Haber Türk