Sınırdaki mayınlar temizlenecek

Türkiye’nin sınır hattında bulunan mayınlı araziler üç yıl içerisinde temizlenecek. Hatay’dan Artvin’e kadar uzanan 2254 kilometrelik sınır hattı mayınlardan arındırılacak. Sınır hattının temizlenmesiyle birlikte daha sonra özellikle terör bölgesi olan iç kısımlarda temizlik başlanacak. Yeni Şafak gazetesinden Tahir Alperen’in haberine göre; Türkiye’nin NATO’ya üye olduğu 1952 yılından itibaren Suriye-Irak-İran-Ermenistan-Gürcistan sınırını kapsayacak şekilde ortalama 812 kilometrekarelik sınır hattına mayın döşenmişti. 1955-1965 yılları arasından itibaren döşenmeye başlanan 2 milyona yakın mayının temizlendikten sonra, terörden dolayı Doğu-Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne 1993-97 yılları arasında döşenen mayınlar bulunarak imha edilecek. PKK’nın bölgeyi terk etmesine müteakiben diğer bölgelerdeki işlemlerin tamamlanmasıyla birlikte iç kesimlerdeki mayın temizleme çalışmasının startı verilecek.

İLK HEDEF SURİYE SINIRI

911 km’lik Suriye sınırında bulunan mayınlar uzman kişiler ve eğitimli köpeklerle teker teker temizlenecek. Milli Savunma Bakanlığı yetkisi dâhilinde açılan ihale kapsamında dosya sunacak olan 20 iş ortağı arasında İsrail firmaları bulunmazken, yaklaşık olarak 650 bin mayın temizlenecek. Proje, NATO İkmal ve Bakım Teşkilatı (NAMSA) tarafından denetlenecek.

İSRAİL’DEN TEKLİF YOK

2003 yılında imzalanan ‘Ottowa Sözleşmesi’ gereği 2014 yılına kadar temizlenmesi gereken mayınlı sınır arazileri mayınlardan arındırılmaya başlanacak. Proje Suriye’de yaşanan iç savaş nedeniyle gecikirken ve Türkiye ek süre talep etti. Milli Savunma Bakanlığı tarafından açılan ihale kapsamında ön yeterliliğe 50 firma başvurmuş 20 firma ön yeterlilik almıştı. 20 firma arasından 10 firma teklif sunarken, ihaleye talip firmalar arasında hiçbir İsrail firmasının bulunmaması ise dikkat çekti.

İKİ AYDA TESLİM VE TESPİT

Milli Savunma Bakanlığı tarafından açılan ve önümüzdeki temmuz ayının sonunda bir firmaya verilecek olan ihale sonrası iki ay içerisinde yer teslim ve tespiti yapılacak. Üç ay içerisinde bölgeye şantiyeler kurulacak. Mayınların temizlenmesinde kullanılacak olan köpeklerin eğitimi ve diğer gerekli sürenin ardından ise ilk kazmanın vurulacağı bölge 49 ay içerisinde mayınlardan temizlenecek.

3 BİN KİŞİLİK UZMAN EKİP

Türkiye Suriye sınırında 1955-65 ve 1993-97 yılları arasında bölgeye döşenen, NATO menşeli ve ABD’den getirilen anti tank (AT) ve anti personel (AP) mayınlarının temizlenmesi projesi NATO İkmal ve Bakım Teşkilatı tarafından projenin bitimine kadar adım adım denetlenecek. Milli Savunma Bakanlığı ve NAMSA tarafından imzalanan kalite kontrol ve kalite güvence anlaşması gereği denetlenecek olan proje kapsamında, 1. bölge olarak belirlenen bölgede yaklaşık 645 bin mayının bulunduğu belirtiliyor. Söz konusu mayınların temizlenmesi aşamasında toplam 3 bin kişilik uzman ekiplerin yanı sıra çalışacak olan 500 kişilik bölge halkından da faydalanılacak.

KOORDİNAT İÇİN TSK HARİTASI

Milli Savunma Bakanlığı tarafından verilecek ihale kapsamında projenin operasyonel, lojistik, teknik, kalite ve emniyetine ilişkin teşkilat yapısı oluşturulacak. Ardından mayın temizleme ve destek personeli işe alınacak. Mayın Arama Köpekleri (MAKÖ) bölgeye sevk edilecek. Türkiye içerisinden mahalli olarak istihdam edilecek personel işe alınacak.

20 CM DERİNLİKTE TEMİZLİK

Genelkurmay Başkanlığı’ndan alınacak olan mayın haritalarıyla koordinatlar belirlenecek. Temizlik doğal zemin seviyesinden en az 20 cm derinlikte yapılacak. Proje kapsamında ilk olarak Gaziantep’in Çobanbey bölgesinden Şırnak’ın Cizre İlçesi’ne kadar uzanan 527 km’lik alan temizlenecek. İkinci aşama olarak Gaziantep’ten Hatay’ın en batı noktasında kadar uzanan bölgede çalışma başlatılacak. Ardından Gürcistan ve Ermenistan’la olan sınır hattında yürütülecek olan mayın temizleme süreci, Cizre’den Iğdır’a kadar uzanan en kritik sınır hattı İran ve Irak sınırında uygulanacak temizlik ile bitirilecek.

İMHALAR ÖZEL AÇILMIŞ KUYULARDA

Köpeklerin yaptıkları tespitlerin ardından mayınlar işaretlenecek. Arkasından araziye gidecek özel eğitimli uzman ekipler tarafından mayınlar çıkarılacak. Toprağa ve çevre halkına zarar vermemesi için küçük parçalar dahi özel mıknatıslarla temizlenecek. Son aşama olarak ise kimyasal ve patlayıcı maddelerin toprağa karışmaması için çıkarılan mayınlar ve parçaları açılacak olan kuyularda imha edilecek. Projede çalışacak olan ve mayınlı bölgelerin yerini tespit edecek Alman Kurtlarının eğitimleri de bizzat bölgede verilecek. Bir dizi testlerden geçecek olan özel eğitimli köpekler 24 saat veteriner kontrolünde tutulacak., dikkatle bakılacak.

SÜREÇ 2016’DA SONA ERİYOR

Proje kapsamında mayınlardan arındırılacak ilk etap, Gazientep’in Çobanbey bölgesinden başlayarak Şırnak’ın Cizre İlçesi’ne kadar uzanan 527 km’lik alanı kapsıyor. 645 bin mayının bulunduğu düşünülen alan toplam 190 km2’lik mayınlı araziden oluşuyor. İlk bölge de 4 aşamadan oluşan temizlik uygulanacak. Birinci aşama Çobanbey’den Akçakale’ye, ikinci aşama Akçakale’den Ceylanpınar’a, üçüncü aşama Ceylanpınar’dan Nusaybin’e, son aşama ise Nusaybin’den Cizre’ye uzanan bölgelerden oluşuyor. Tüm sürecin 2016 yılında son bulacağı belirtiliyor. Sınırların temizlenmesinin ardından ise iç bölgelerde terör probleminden dolayı kırsal alanlara döşenen mayınların temizlenmesine geçilecek.

TERCÜMANLARLA ‘TARIM’ EĞİTİMİ

Projeyi üstlenecek şirket tarafından bölgede 12 dilde tercümanlar görevlendirilecek. Mayınlı arazilerde yaşayan vatandaşlar söz konusu uzman ekipler tarafından eğitilecek ve vatandaşa ‘Mayın nedir?’ ve ‘Tehlikeli alanlar neresidir?’ konularında eğitimler verilecek. Öte yandan birinci aşama olarak temizlenecek olan Gazianptep’in Çobanbey ve Şırnak’ın Cizre İlçesi arasında kalan 527 km’lik arazide organik tarım yapılabilmesi için de vatandaşlar bilgilendirilecek. Aynı proje kapsamında mayından temizlenecek olan verimli arazilerdeki toprağın temiz kalabilmesi için mayınlar iş makineleri yerine elle teker teker temizlenecek. Böylece toprağa kimyasal maddelerin karışmasının önüne de geçilmiş olacak. Tüm temizliğin ardından mayın kalmaması için zırhlı dozerlerle tüm arazi tekrar sonra temizlikten geçirilecek.

ALMAN KURTLARI BULACAK

İlkel yöntemlerle, çevre ve yaban hayatının korunmasına özen göstermeden yapılan iş makineleriyle mayın temizleme yöntemlerinin aksine, söz konusu proje kapsamında tüm mayınlar özel eğitimli köpekler ve uzman kişiler tarafından çıkarılarak etkisiz hale getirilecek. Projeye göre, ilk olarak mayınlı arazilere ‘Gereendog’ köpek eğitim merkezilerinden getirilen 8-14 haftalık Alman Kurdu cinsi Mayın Arama Köpekleri bırakılacak.