Kaçak çaydaki tehlike

Rize Ticaret Borsası (RTB) Başkanı Mehmet Erdoğan, 2012 yılında 1 milyon 150 bin tona yakın yaş çay üretimi gerçekleştiğini söyledi. Erdoğan, RTB binasında düzenlediği 2012 yılı yaş çay sezonu değerlendirme toplantısında, 2012 yılında yaş çay miktarının beklentinin altında kaldığını belirterek, ”2012 yılında 1 milyon 150 bin tona yakın yaş çay üretimi gerçekleşti. Hedeflenen üretimin altında bir rakam. Daha yüksek rekolte bekleniyordu. Bundan çay sektörü olarak 220 bin ton kuru çay ürettik. Üretim miktarı Türkiye’nin tüketimini karşılamayacak bir rakam. Türkiye’de kişi başına 3.5 kilogram yılda çay tükettiğini düşünürsek bunu değerlendirebiliriz. Düzenli bir çalışma yapabilirsek bunu başarıya dönüştürebiliriz” dedi.

Türk çayının iç piyasayı karşılayamayacak rakamda olmasının önemli olduğunu vurgulayan Erdoğan, ”Eğer 2013 yılında kaçak çay ile mücadeleyi çok iyi yapabilirsek ve çay sektöründe yapacağımız basit düzenlemelerle çay sektörünün düzgün yapıya gireceğine inanıyorum. Gümrüklerden, sınırdan girişini engellersek, pazarda satışını sonlandırırsak çok önemli bir yol kat etmiş oluruz” diye konuştu.

Erdoğan, 2013 yılında Türk çayının tanıtımı için yurt dışında ciddi girişimler yapacaklarını yurt içinde ise çayın KDV’nin yüzde bire indirilmesi için çalışmaları sürdüreceklerini kaydetti.

KAÇAK ÇAY SORUNU

Son iki ay içerisinde dört ayrı kaçak çay yakalama olayı gerçekleştiğini kaydeden Erdoğan, şunları söyledi:

”Yakalamalar Rize’de gerçekleşti. Ancak başka illere giderken yakalandı. Keşke adli makamlar ulaşacağı adresleri de paylaşsa. Bu olaylardan temiz, dürüst insanlar da rencide oluyor. Kaçak çay sektörü rahatsız ediyor. Türkiye’ye kaçak çay giriyorsa, çay sektörü yüzde 80 Rize’de dönüyorsa araştırma ve soruşturmada isminin geçmesi normaldir. Bu Rize’nin kaçak çay işi yaptığı anlamına gelmez. Kimse bu işten ekmek yiyenlere çamur atmasın.”

Kendilerini ürküten bazı duyumlar aldıklarını belirten Erdoğan, şunları ifade etti:

”Kaçak çayda Doğu’da kamyon bazında bir sevkıyat olacaksa küçük bir parça da bu tarafa atıp emniyet jandarma bu işle cebelleşirken yan taraftan malı götürenlerde oluyor. Bu duyumları da alıyoruz. Bu tarafa gönderilen kamyonlar bazen bilinçli olarak ihbar ediliyor. Böylece diğer bölgelere gönderilen kaçak çaylar gözden kaçırılmaya çalışıyor. Resmi rakamlarla 14 bin 800 ton kaçak çay yakalanmış. Bu rakam 300 ton seviyelerinden yılda 15 bin ton seviyelerine çıktı. Eğer yılda 15 bin ton yakalanıyorsa kaçak miktarı bunun 4 katıdır. Yani yılda 60 bin ton kaçak çay piyasaya giriyor. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde içilen çayın yüzde 8’ini satıyoruz. 18 milyon kişinin 3 kilogram çay tükettiğini düşünürsek ya resmi yollarla ithal edilen çay ya da kaçak yollarla getirilen çay tüketiliyor.”

Kaçak çayların halk sağlığı açısından ciddi riskler oluşturduğunu dile getiren Erdoğan, ”Yakalanan kaçak çaylarda sağlığı tehdit etmeyenler yardım kuruluşları vasıtasıyla yurt dışına veya farklı alanlarda değerlendiriliyor. Çünkü Türk insanının damak tadının bozulmasını arzu etmiyoruz. Ancak insan sağlığını tehdit eden kaçak çaylar imha ediliyor. Bu çaylarda yapılan araştırmalarda ciddi sağlık tehdidi ve karışımlar olduğu tespit edildi. Yakalanan sağlıksız kaçak çaylarda yapılan analizlerde hayvansal dışkı ve böcek kanı niteliği taşıyan kalıntılara rastlandı. Yakalananı imha edilerek bu risk ortadan kaldırılıyor. Yurda kaçak olarak sağlıksız çaylar sokulup dağıtılıyor. Eğer Türk çayı yazan paketlerin içerisinde kaçak çay varsa bunlar kesinlikle ifşa edilmeli.”